Fundamentem Stowarzyszenia Razem dla Rzeszowa jest ruch miejski o tej samej nazwie, który został zawiązany latem 2020 r., a którego początki sięgają inicjatyw społecznych z 2018 r., ukierunkowanych na poprawę jakości życia mieszkańców Rzeszowa, ochronę terenów zielonych oraz walkę z chaosem urbanistycznym oraz tzw. patodeweloperką.
W 2020 r., dzięki porozumieniu kilkunastu stowarzyszeń i grup społecznych działających w różnych osiedlach Rzeszowa głos społeczeństwa obywatelskiego stał się znacznie bardziej słyszalny, a przekaz zorganizowany. Ruch miejski Razem dla Rzeszowa skupił się na wsparciu mieszkańców dotkniętych „patodeweloperką” oraz na realizacji wielu analiz miejskich o różnorodnej tematyce. Dotyczyły one nie tylko zagospodarowania przestrzennego, ale także m.in. komunikacji, ekologii, kosztów utrzymania mieszkań, stanu finansów miasta czy zarządzania instytucjami miejskimi.
Ponadto, Razem dla Rzeszowa jest autorem Rzeszowskiej Strategii Obywatelskiej Zrównoważonego Rozwoju oraz inicjatorem uchwal obywatelskich ukierunkowanych czy to na poprawę jakości życia mieszkańców (uchwała dotycząca zrównoważonego transportu miejskiego) czy na zwiększenie roli społeczeństwa obywatelskiego (uchwała o dostępie do informacji przestrzennej oraz uchwała dotycząca tzw. budżetów osiedlowych). Warto podkreślić, że od samego początku swojej działalności, najpierw ruch miejski, a obecnie stowarzyszenie Razem dla Rzeszowa unika uczestniczenia w sporze politycznym, łącząc obywateli o różnych poglądach, zarówno gospodarczych jak i społecznych.
Celem stowarzyszenia Razem dla Rzeszowa jest zwiększenie faktycznego wpływu społeczeństwa obywatelskiego na kierunki rozwoju Miasta Rzeszowa oraz udoskonalanie sposobów partycypacji społecznej w procesie zarządzania miastem. Wartości, które podzielamy i jakie nas łączą to:
1. Mieszkańcy i mieszkanki mają niezbywalne prawo do miasta.
Jest nim prawo do korzystania z zasobów miasta i prawo do współdecydowania o najważniejszych sprawach miasta oraz mieszkanek i mieszkańców. Tych praw nie można nas pozbawić. Miasto jest dla mieszkanek i mieszkańców, bo stanowi środowisko naszego życia, a biznes, władza i polityka winny służyć nam i miastu.
2. Demokracja miejska to dla nas nie tylko wybory, lecz ciągła partycypacja mieszkańców w realnym podejmowaniu decyzji o mieście, oparta na edukacji obywatelskiej.
By partycypacyjna demokracja miejska mogła dobrze działać, konieczne jest wypracowanie i wdrożenie potrzebnych narzędzi proceduralnych takich jak referenda lokalne, inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców, panele i sądy obywatelskie, planowanie partycypacyjne, konsultacje społeczne, budżet partycypacyjny i inne.
3. Budżet miasta musi trafnie wyrażać potrzeby i aspiracje mieszkańców, które określają oni w trakcie ciągłego, obywatelskiego dialogu.
Obok budżetów partycypacyjnych (zwanych także obywatelskimi) dotyczących niewielkiej części finansów miejskich mieszkańcy powinni mieć znaczący wpływ na decyzje o dużych wydatkach inwestycyjnych oraz długoterminowe plany finansowe miasta.
4. Podstawową powinnością wspólnoty miejskiej jest opieka nad słabszymi jej członkami, zgodna z zasadami społecznej sprawiedliwości.
W szczególności: przeciwdziałanie biedzie, wykluczeniu, bezdomności, wspieranie mieszkańców będących w potrzebie z innych powodów, chronienie mniejszości zagrożonych dyskryminacją.
5. Miasto ma wspierać lokalny biznes, który nie zawsze może konkurować z globalnymi korporacjami.
Energia gospodarcza mieszkańców, zwłaszcza ta realizująca się w handlu i usługach, sprzyja lokalnej akumulacji kapitału, rozwojowi i zamożności miasta oraz tworzeniu stabilnych więzi gospodarczych.
6. Dość umów śmieciowych – praca finansowana z miejskich środków publicznych powinna być wzorcowa pod względem warunków pracy i płacy.
Pozwalają na to klauzule społeczne stosowane w przetargach – ich wdrażanie to obowiązek władz.
7. Rozwój zrównoważony wymaga ochrony środowiska, zwłaszcza środowiska przyrodniczego, którego stan jest istotnym czynnikiem kształtującym warunki życia w mieście.
Podstawowymi wyzwaniami dla „miejskiej ekologii” są hałas, zanieczyszczenie powietrza i wody, emisyjna i marnotrawna energetyka i transport, rabunkowa gospodarka ziemią i wodą, zajmowanie terenów zieleni pod inwestycje, ubytek drzew, nadprodukcja niesortowanych i nieprzetwarzanych odpadów.
8. Dość chaosu! Ład przestrzenny warunkuje sprawne funkcjonowanie miasta, minimalizując konflikty interesów w przestrzeni, a troska o estetykę przestrzeni sprzyja dobrostanowi i atrakcyjności miasta.
Ład przestrzenny nie powstaje w wyniku niezależnych, jednostkowych decyzji inwestycyjnych konkurujących podmiotów biznesowych – przeciwnie, one go degradują na dużą skalę. Jest on efektem kompleksowej, świadomej polityki przestrzennej, miejskiej i krajowej.
9. Rewitalizacja zdegradowanych i historycznych obszarów miejskich to jedno z głównych wyzwań, przed którym stoją polskie miasta. Od sprostania mu zależy ich rozwój i podtrzymanie tożsamości.
Jest ona publicznym, zintegrowanym działaniem podejmowanym we współpracy z lokalną społecznością i w jej interesie, mającym kompleksowy charakter, nieograniczonym do remontów, obejmującym wymiar społeczny (nacisk na funkcję mieszkaniową), ekologiczny, gospodarczy i urbanistyczno-architektoniczny.
10. Kultura jest podstawą i źródłem miejskiego sposobu życia.
Misją miasta jest uczynienie wartości kultury dostępnymi dla ogółu mieszkanek i mieszkańców, nie tylko elit, także w zakresie przygotowania mieszkanek i mieszkańców do udziału w kulturze przez powszechną edukację. Powszechne uczestnictwo w kulturze czyni nasze życie lepszym, a miasto – atrakcyjnym.
